Ludowy Związek Kobiet na linii frontu
(Zielony Sztandar, nr 41/2016, red. nacz. Robert Matejuk)
Zdjęcie przedstawia uczestniczki kursu łączniczek i sanitariuszek LZK, zakonspirowanego jako kurs gotowania.
Żołnierzami Batalionów Chłopskich były nierzadko całe rodziny, trzy pokolenia - dzieci, rodzice i dziadkowie, w tym wiejskie kobiety i dziewczęta zrzeszone w tajnych komórkach współdziałającego z Batalionami Chłopskimi Ludowego Związku Kobiet.
W pierwszych miesiącach okupacji działaczki ruchu ludowego wstępowały do tworzących się organizacji niepodległościowych. W październiku 1941 r. na tajnej Konferencji Kobiet zwołanej z inicjatywy Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego zadecydowano o utworzeniu własnej ludowej organizacji kobiecej.
Powstały w styczniu 1942 r. LZK był organizacją samodzielną, a zarazem nierozerwalną częścią podziemnego ruchu ludowego. Jego działalnością kierował trzyosobowy zespół w składzie: Maria Szczawińska „Czarna Maria”, Anna Chorążyna „Hanka”, Weronika Tropaczyńska-Ogarkowa. Organami prasowymi LZK były: „Żywią”, „Wiadomości Kobiece”, „Chłopka”. LZK było jedyną organizacją w okupowanej Europie, która wydawała podziemne pisemko dla dzieci - „Biedronka”.
Główne formy pracy LZK to działalność oświatowo-wychowawcza, samokształceniowa i samopomocowa. Członkinie LZK organizowały biblioteki wiejskie, kursy korespondencyjne, szkoliły się jako wychowawczynie dziecińców wiejskich, zdobywały doświadczenia w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Pracę szkoleniową prowadzono na kursach-konferencjach, na których poruszano problemy społeczno-polityczne. Ogniwa LZK pełniły w konspiracji szereg ważnych funkcji oraz wykonywały odpowiedzialne zadania. Organizowały kwatery, wyżywienie, kolportowały prasę, prowadziły zielone świetlice dla żołnierzy BCh.
LZK prowadził także działalność sanitarną. „Zielony Krzyż” - Wydział Sanitarny LZK - powołany został pod koniec 1943 r„ a jego głównym celem było niesienie pomocy chorym i rannym partyzantom BCh. Sanitariuszki „Zielonego Krzyża” zorganizowane były w drużyny na szczeblu gminy i patrole w gromadzie. Przy oddziałach partyzanckich tworzono drużyny sanitarne.
Dzięki pomocy zaprzyjaźnionych z ruchem ludowym lekarzy zorganizowano kilka punktów szkolenia sióstr ZK. Oddziały powiatowe przy współpracy instruktorek „Zielonego Krzyża” podjęły także akcje szkolenia sanitarnego w poszczególnych obwodach i gminach.
Kierownictwo LZK prowadziło również na szeroką skalę akcję samokształcenia w zakresie opieki zdrowotnej na łamach „Żywii” oraz za pośrednictwem szeroko kolportowanej w terenie broszury pt. „Ratownictwo w nagłych wypadkach”
Ludowy Związek Kobiet łącznie z sanitariuszkami „Zielonego Krzyża” liczył 20 tysięcy kobiet. Wiele członkiń LZK poległo w walce z okupantem w bitwach i potyczkach, aresztowane i zakatowane w kazamatach więziennych bądź w obozach koncentracyjnych
Wykorzystane zdjęcie pochodzi ze strony Muzeum Historii Spółdzielczości w Polsce http://mhs.org.pl/repozytorium/fototeka/kurs-laczniczek-sanitariuszek/
Tekst opublikowany został w tygodniku Zielony Sztandar, nr 41, 5-11 października 2016, dodatek specjalny "76. Rocznica Batalionów Chłopskich", s. II, red. nacz. Robert Matejuk, bez oznaczenia indywidualnego autora tekstu.
